DEKLARACJA DOSTĘPNOŚCI Strona standardowa Strona biało-czarna Strona żółto-niebieska

Pracownia Fizyczna dla Zaawansowanych

Regulamin BHP - LASER

Ogólna Instrukcja BHP przy pracy z laserami i urządzeiami laserowymi

  1. Każdy użytkownik winien przed uruchomieniem lasera (lub urządzenia laserowego) ustalić klasę lasera i podstawowe dane o nim, przede wszystkim długość emitowanej fali oraz moc lub energię.
  2. Każdy użytkownik jest zobowiązany zapoznać się z instrukcją obsługi (lasera i urządzenia laserowego).
  3. Należy przestrzegać nakazów i zakazów zawartych w instrukcji obsługi danego typu lasera oraz zwracać uwagę na plakaty i napisy ostrzegawcze w laboratorium.
  4. Bez względu na klasę lasera zabrania się patrzenia w wiązkę laserową (tj. zaglądania do otworu wyjściowego lasera, z którego jest emitowana wiązka); dotyczy to także wiązki odbitej.
  5. Zabrania się zabaz wiązkami laserowymi polegającymi na oświetlaniu ludzi, a także materiałów niebezpiecznych, np. łatwopalnych, reaktywnych (nie wolno puszczać tzw. "zajączków").
  6. W czasie ustawiania eksperymentu nalezy pracować przy włączonym pełnym oświetleniu ponieważ zmniejsza to znacznie niebezpieczeństwo napromieniowania oczu.
  7. Obowiązkiem eksperymentatora jest zbudowanie blokady wiązki laserowej (wszystkich wiązek) opuszczającej obszar eksperymentu, za pomocą odpowiednich ekranów absorbujących i rozpraszających.
  8. Należy (o ile to możliwe) prowadzić wiązki laserowe na poziomie różnym od poziomu oczu.
  9. Bezwzględnie nalezy używać właściwych środków ochrony indywidualnej (np.: gogli) zalecanych w normie PN-91/T-06700, odpowiednich dla każdej klasy laserów.
  10. Nalezy stosowac się do zaleceń głównego użytkownika urządzenia laserowego oraz poleceń władz dziekańskich/instytutowych dotyczących spraw BHP.
  11. Nie wolno pracować z laserami jeżeli stosowało się leki typu atropina (jakiekolwiek wpływające na wielkość źrenic i odruch zamykania oczu).
  12. W przypadku napromieniowania natychmiast skorzystać z pomocy lekarskiej i zgłosić wypadek przełożonemu/asystentowi.

Klasyfikacja laserów

Laser klasy 1:

Urządzenia laserowe klasy 1 są całkowicie bezpieczne ponieważ wiązki laserowe nie są wyprowadzane na zewnątrz urządzenia lub są dostatecznie słabe. Zastosowane lasery mogą być żródłem promieniowania VIS, UV lub IR. Odtwarzacz płyt kompaktowych (ang.: CD - player) jest przykładem urządzenia klasy 1, chociaż ma wbudowany laser o mocy ~5mW. Jednak po zdjęciu obudowy staje się urządzeniem klasy 3A, a nawet 3B. Laserów klasy 1 jako takich nie spotyka się.

Laser klasy 2:

Laser klasy 2, to laser emitujący promieniowanie widzialne (400 - 700 nm). Laser o działaniu ciągłym nie może mieć mocy większej niż 1 mW , nastomiast energia pojedynczego błysku lasera impulsowego1 jest do 0,2 uJ . Laser klasy 2 jest całkowicie bezpieczny, ale nie wymaga stosowania okularów (gogli) ochronnych. Dodatkowym zagrożeniem jest promieniowanie UV emitowane przez wyładowcze rury laserowe oraz wysokie napięcia zasilające.

Laser klasy 3A:

Laser klasy 3A, to laser emitujący promieniowanie widzialne (400 - 700 nm) o mocy nie większej niż 5 mW w przypadku pracy ciągłej i energii impulsu nie większego niż 1uJ przy pracy impulsowej.
Laser tej klasy może być źródłem promieniowania niewidzialnego tj. UV lub IR z ograniczeniem mocy/energii do pięciokrotnej wartości dopuszczalnej dla laserów klasy 1.
Laser klasy 3A może być niebezpieczny i obserwacja wiązki światła przez przyrządy optyczne jest niebezpieczna. Nie jest wymagane stosowanie okularów (gogli) ochronnych.
Dodatkowym zagrożeniem jest promieniowanie UV emitowane przez wyładowcze rury laserowe i lampy błyskowe oraz wysokie napięcie zasilające.

Laser klasy 3B:

Laser klasy 3B, to laser emitujący promieniowanie widzialne lub niewidzialne. Lasery o pracy ciągłej w zakresie IR, VIS i UV(A) mają moc nie przekraczającą 0,5 W. Lasery impulsowe1 tej klasy mają ograniczoną eergię impulsu tak aby napromieniowanie nie przekraczało 105 J/m2 (10 J/cm2) dla zakresu VIS i IR. W obszarze UV(A) energia impulsu ma być mniejsza niż 125 mJ.
Laser klasy 3B jest niebezpieczny. Obserwacja wiązek laserowych (również rozproszonych) przez przyrządy optyczne jest zabroniona. Jest wymagane stosowanie okularów (gogli) ochronnych.
Dodatkowym zagrożeniem jest promieniowanie UV emitowane przez wyładowcze rury laserowe i lampy błyskowe oraz wysokie napięcie zasilające.
Praca z tymi laserami jest dozwolona po ukończeniu szkolenia BHP i instruktażu obsługi potwierdzonych stosownym zaświadczeniem.

Laser klasy 4:

Laser klasy 4, to laser emitujący promieniowanie widzialne lub niewidzialne. Jego moc lub energia przekraczają maksymalne wartości dla lasera klasy 3B. Tak więc laser tej klasy o działaniu ciągłym ma moc większą niż 0,5 W, a laser impulsowy powoduje napromieniownie większe niż 105 J/m2 (10 J/cm2).
Laser klasy 4 jest skrajnie niebezpieczny. Niebezpieczne jest promieniowanie rozproszone tak dla oczu jak i dla skóry. Jest wymagane stosowanie kularów (gogli) ochronnych i odzieży ochronnej. Wymaga się też osłaniania torów wiązek laserowych.
Dodatkowym zagrożeniem jest promieniowanie UV emitowane przez wyładowcze rury laserowe i lampy błyskowe oraz wysokie napięcie zasilające. Potencjalne zagrożenie stanowią materiały odparowane z powierzchni oświetlonych przedmiotów.
Praca z tymi laserami jest dozwolona po ukończeniu szkolenia BHP i instruktażu obsługi potwierdzonych stosownym zaświadczeniem.
Szczegóły - patrz norma PN-91/T-06700.

Laserem impulsowym jest taki, którego czas świecenia jest krótszy niż 0,25 sek. W przeciwnym wypadku jest uważany za pracujący w sposób ciągły